Pamalihug Nan Magtanumay na Nolangyaw (Kahoy Ko, Kinabuhi Mo)

Pastilan! Toto, Daday, palihug bantaji baja,
Bangkay na tinanum sa baybay nan danaw
Taga-i nan ijo hugot na pagpayangga
Dili pagpanamastamasan! Sagdaha an idu o kabaw
Kahoy linghod pa, kon an suboy malahoy, mapatay
An dubdub ko mohuot, an kinaijahan magmingaw.

Pasughi sija nan igo na kapaso nan ijo pagbati
Bisbisi nan ijo gugma na wayay pagkahidlon
Gayasa an tigbaw na madupas mopitlok sa kaligdong
Sumpu-a an bagang, anay, bukbuk sa katarung
Haw-i, haniti an palibot, patja an mga uhipan
Abonohi nan lupa dakan mosulig, mohamtong.

Damyag ugaling an kahoy ijo na kasilungan
Magduwa an ijo mga apo sa tayum nan punuan
Mohuros an tignaw na hangin tabok sa Tapian
Mga gamaw,kajaw,banog, siwit mobalik; mga lapay
Karab, tikling, mangitlog manganta sa bangkay
An ijo mga kaluja, kapit-us, kamingaw, mahupay.

An danaw buhi, magpabilin na mahinlo, matin-aw
Panon an hayuan, pantat, kasili, pijanga, bugwan
Wayay guob, an lungsod mauswagon, hamugaway
An sugod: gamay na kahoy, tagpatubo na karajawan
Tawo, hajop, kahoy, bukid, kinaija, danaw
Lakip mga jatot o ingkanto(?), tanan may kalinaw.

Huwad na Liwanag ng Dilaw na Parol(Nahan Ka Na Mang Pandoy?)

Tandang tanda ko pa
Noong ika'y binansagan, pinutungan
Tinaguriang "makabagong bayani" ng bayan.
Ipinarada ka pa nga't
Inilawan ng dagitab
Sa entablado ng madla
Ikaw daw ay dakila
Masinop na manggagawa ng bayan.

Nahan ka na Mang Pandoy?
Kumusta na ang buhay-buhay Mang Pandoy?

Parang nakita kita noong isang araw
Sa Dubai o Bahrain
Alam kong ikaw yon
Kilala ko ang makulimlim mong mga mata
Namumula sa asin ng pawis at hapdi ng araw
Habang iniikot mo'ng ma-grasang barina
Ng makina ng gasolina, kasabay ang taimtim
Na dalangin para sa kinabukasan ng pamilya

Nahan ka na Mang Pandoy?
Kumusta na ang buhay-buhay, Mang Pandoy?

Namukhaan kita kahapon
Sa California o Australia
Alam kong ikaw yon
Naaninag ko pa ang kunot sa iyong noo
Habang akay mo and inaalagaan mong matanda
"Caregiver" na raw
Ang tawag sa iyo ngayon
Ngunit walang nagbabantay
Sa taytay mong ulyanin
Mag-isa, naiwan mo sa probinsya.

Nahan ka na Mang Pandoy?
Kumusta na ang buhay-buhay, Mang Pandoy?

Hintay, ikaw yon
Noong isang linggo
Nabangga mo pa nga ako
Sa flea market ng Kowloon
Bangkok o Singapore
Nasalat ko pa nga ang mga
Makakapal mong kalyo
Mga sugat at pilat sa mga palad mo
DH ka na pala sa lupang banyaga
Ang bunso mo'y naiwan
Walang ina, walang ama

Nahan ka na Mang Pandoy?
Kumusta na ang buhay-buhay, Mang Pandoy?

Pagbutihin mo, itaas ang noo
Magsikap ka pa, Mang Pandoy
Nang maitaguyod at ma-iahon mo
Pamilyang lublob sa karalitaan
Sakim pa rin ang lipunan
Pinaghaharian ng mayayaman

Pag-igihin mo, gumawa ng sariling paraan
Ayos lang sa akin kahit pansamantalang
Lumisan at magsiphayo sa malayong bayan
Alam kong ayaw mo nang maging
Mura't hamak na palamuti lamang
Sa sakim, sinungaling at huwad
Na liwanag ng dilaw na parol.

Dag-um sa Maniayaw

Dag-um sa Maniayaw, mapaso pa an aspalto
Djagan day! Bija-i an tambulata
Bukyas anay nan binuyad na humay
Kopras, kuyot, sanan linatagan!

Unhon Pagkaon Nan Pinaksyo na Pijanga(Halaw sa ideya at istilo ng makatang si Jose Lacaba)

Tilapi an ikog pag-una, pag-alima
Tilawi an lami: sagol tam-is aslom
Suka gikan sa nijog, iba, ahos, ludj-a
Isunod paghungit an tagkikilid na unod
Iduna anay sa sinilihan na sasahan
(Mas mahamot kon may balibayon)
Hinulma sa mga tudlo, sup-a an duga
Pinatunga sa mapaso na kan-on
Dakan mabusog, an kan-on hamoka
Paabongi nan sabaw, wayay usikan
(Mahal kuman an panud-an)
Ajaw hikalimti an atay sa tijan
Hamuy-hamuya
Kon may bihud, pagkarajaw, kagana!
Pagkahuman, sibsibi an uyo
Supsupa an lami nan utok sanan mata
Nan ipakilid an mga bukog-sinibsiban
Kay kan mingming ton, ngadj-an.

The Warrior(1990)

At one point sleep overcomes
Or dares to reign supreme
His jaw drops, the lids droop
The body laments
The gathering storm of aches
Past weary days of grind

But he defies the threat
Heaves the last of breaths
Assaults the senses
Rubs the sternum
Crushes numb nipples
Until they bleed
And he stays awake!

In time his consciousness yields
For all must sleep.

But his is emancipation!
Having slept but content
From daring the powers
Of stealth siren songs
Probing the potentiality
With ears unstopped
And not succumbing at all.

Instead he pries his eyes
Wide open during the day
Wring his nerves
Against the cold of the night
To the limit of pain
Of blood, of love, of life.

But in time his spirit yields
For all must sleep.